donderdag 10 oktober 2013

Zwerver wordt opgesloten (slot)

Lammert Dieterman, de zwerver uit de Kerkhovenpolder, had een bewogen leven. Zijn ouders, Maiko Dieterman en Harmke Brouwer, trouwden in juni 1881 in Oostwold. Maiko is dan 22 en Harmke 18. Ze zijn allebei landarbeiders en een maand later wordt hun eerste kind, Harmannus, geboren. De tweede zoon komt twee jaar later. Hij krijgt de naam Harm. Drie jaar later komt Lammert.

Als Lammert 6 jaar is, sterft zijn moeder. Ze is pas 30 jaar. Een jaar later is zijn vader al weer getrouwd. De nieuwe vrouw, Elisabeth Spekman, is 28 jaar. Het was niet ongebruikelijk dat een man zo snel weer trouwde. Hij had immers iemand nodig om voor de kinderen te zorgen.

Op 30 maart 1894 verhuist het gezin naar Winschoten. Een maand later komt er een zusje, Elsien. Twee jaar later volgt een broertje, Willem Frederik, dat na een jaar overlijdt. Lammert is dan 11 jaar oud. In 1898 krijgen Maiko en Elisabeth een tweede dochter, Trientje. De familie woont dan weer in Oostwold. Een jaar later wordt nog een jongetje geboren dat de naam van het eerder overleden kind krijgt: Willem Frederik. Na vier maanden geleefd te hebben, overlijdt ook dit kind. In hetzelfde jaar vertrekt Lammert uit zijn ouderlijk huis. Hij is dan 14 jaar. Een jaar later overlijdt ook de tweede vrouw van zijn vader, Elisabeth.

Als Lammert na zijn omzwervingen wordt gevonden, is hij 27 jaar oud. Hij verloor zijn moeder toen hij zes was. Al heel snel kwam er een nieuwe 'moeder'. Zij stierf toen hij 15 was en in de tussentijd verloor het gezin twee broertjes. Geboorte- en overlijdensakten zeggen niets over de omstandigheden, maar zijn verhaal doet me denken aan een onderzoek in Veenhuizen dat wordt beschreven in het boek Het Pauperparadijs, waaruit blijkt dat mannen gingen zwerven na een jeugd met veel verliezen en een instabiel thuis. Vooral het verlies van een moeder kwam bij veel zwervers voor. Lammert past goed bij dit verhaal. We weten niet hoe zijn relatie was met zijn stiefmoeder, maar het is mogelijk dat hij twee keer een moederfiguur moest missen.

Lammert komt in het rijkskrankzinnigengesticht in Medemblik terecht, wat we nu waarschijnlijk een psychiatrische inrichting zouden noemen. Daar is hij een paar jaar later overleden. Een treurig verhaal.

Geen opmerkingen: